مواد غذایی حساسیت زا را بشناسید
به گزارش وبلاگ آقای رضایی، حساسیت غذایی نوعی پاسخ سیستم ایمنی بدن است که بدنبال مصرف یک ماده غذایی خاص ایجاد می گردد که حتی مصرف اندازه خیلی کمی از غذاهای آلرژی زا باعث بروز علائمی مثل: مسائل بلع، کهیر و ورم راه های تنفسی می شوند. حالا قصد داریم به مواد غذایی که به طور معمول باعث آلرژی غذایی می شوند اشاره کنیم.
حساسیت غذایی چیست؟
حساسیت غذایی حالتی است که در آن غذاهایی خاص باعث ایجاد پاسخ غیر طبیعی سیستم ایمنی بدن می شوند. این حالت زمانی است که سیستم ایمنی به اشتباه بعضی از پروتئین های موجود در غذای آلرژی زا را مضر تشخیص می دهند. بدن در این حالت میزان زیادی ماده شیمیایی از جمله هیستامین را برای مقابله با این عامل بیگانه آزاد می نماید که باعث التهاب می گردد.حساسیت در برابر ماده غذایی می تواند شدید یا خفیف باشد به طوریکه در بعضی افراد قرار گرفتن در معرض مقادیر بسیار کمی از یک ماده غذایی خاص باعث ایجاد علائم، پاسخ های شدید و خطرناک گردد.
علائم چند دقیقه یا چند ساعت بعد از قرار گرفتن در معرض ماده آلرژی زا ایجاد گردد. عوارض حساسیت در افراد مختلف فرق دارد اما ممکن است شامل بعضی یا همه موارد زیر باشد:
التهاب، خارش با سوزش پوست
ورم زبان، دهان و صورت
اختلال در تنفس، خس خس سینه یا تنگی نفس
اسهال، استفراغ و دردهای شکمی
افت فشار خون، سرگیجه و عدم هوشیاری
در موارد شدیدتر، آلرژی می تواند باعث شوک آنافیلاکسی گردد که علائمش ممکن است خیلی سریع به وجود آید. اگر در زمان ایجاد آنافیلاکسی به سرعت فرایند درمان پیش گرفته نگردد این حالت می تواند منجر به کما و در نهایت گردد. در بسیاری از موارد آلرژی غذایی با عدم تحمل غذایی اشتباه گرفته می گردد در صورتیکه در این حالت سیستم ایمنی بدن درگیر نخواهد شد. بنابراین می توان گفت عدم تحمل ماده غذایی خاص اگرچه ممکن است ناخوشایند باشد اما نسبت به حساسیت غذایی، مشکل خفیف تری است.
حساسیت غذایی را می توان به دو گروه اصلی، آنتی بادی IgE و آنتی بادی غیر IgE تقسیم کرد. آنتی بادی پروتئینی در خون است که سیستم ایمنی بدن برای مبارزه و تشخیص عفونت از آن استفاده می نماید.
در آلرژی غذایی IgE، انتی بادی IgE به وسیله سیستم ایمنی بدن آزاد می گردد. در آلرژی غیر IgE، آنتی بادی های IgE آزاد نمی شوند و بخش های دیگر سیستم ایمنی بدن مسئول مبارزه با تهدید شناسایی شده هستند.
مواد غذایی حساسیت زا
شیر گاوآلرژی به شیر گاو بیشتر در نوزادان و بچه ها دیده می گردد به خصوص وقتی که نوزادان قبل از شش ماهگی با پروتئین شیرگاو روبرو شوند. این حساسیت یکی از رایج ترین انواع حساسیت در زمان کودکی است به طوریکه 2-3 درصد نوزادان و بچه ها نوپا را درگیر می نماید.
اگرچه حدود 90 درصد بچه ها تا سه سالگی از این آلرژی رهایی پیدا می نمایند به همین خاطر این نوع حساسیت در بزرگسالان کمتر دیده می گردد.
حساسیت به شیر گاو می تواند از هر دو نوع IgE و غیر IgE باشد، اما نوع IgE آن متداول تر است. بچه ها یا بزرگسالان با آلرژی IgE بین 5 تا 30 دقیقه بعد از خوردن شیر گاو عکس العمل نشان می دهند و نشانه هایی مثل تورم، التهاب پوست، کهیر، استفراغ و در موارد نادرتر آنافیلاکسی را تجربه می نمایند.
نوع غیر IgE معمولا عوارض گوارشی نشان می دهد ونشانه ها شامل، یبوست، استفراغ، اسهال، تورم و نفخ در ناحیه شکم می گردد.
این نوع آلرژی معمولا به سختی قابل تشخیص است، به این دلیل که نشانه ها ممکن است به عدم تحمل غذایی نزدیک باشد و آزمایش خون برای آن وجود ندارد.
اگر حساسیت به شیر گاو در شما تشخیص داده شده باشد هیچ راهی به جز عدم مصرف شیر گاو و مواد غذایی که حاوی آن هستند وجود ندارد. بنابراین فرد باید مصرف هر غذا و نوشیدنی شامل شیر مثل: پودر شیر، پنیر، کره، مارگارین، ماست، خامه و بستنی را کنار بگذارد.
مادران نوزادانی با حساسیت به شیر گاو در زمان شیردهی در صورت توصیه پزشک باید مصرف شیر و محصولات آن را قطع نمایند.
تخم مرغآلرژی به تخم مرغ دومین دلیل رایج حساسیت غذایی در بچه ها است، که در حدود 68 درصد آن ها تا 16 سالگی ادامه می یابد. از علائم این حساسیت غذایی می توانیم به استرس گوارشی (معده درد و…)، کهیرو التهاب پوستی، مسائل تنفسی و به ندرت آنافیلاکسی اشاره کنیم.
این امکان وجود دارد که تنها به سفیده یا زرده تخم مرغ حساسیت داشته باشید، به این دلیل که پروتئین های موجود در زرده و سفیده کمی با هم فرق دارد. با این حال پروتئین های آلرژی زا بیشتر در سفیده تخم مرغ یافت می شموند به همین خاطر حساسیت به سفیده تخم مرغ بیشتر دیده می گردد.
در این نوع حساسیت نیازی نیست که از همه ممواد غذایی مرتبط با تخم مرغ پرهیز کنید، به دلیل اینکه حرارت می تواند در آلرژی که به دلیل پروتئین است، تغییر ایجاد کند. این کار باعث می گردد سیستم ایمنی شما دیگر آن را مضر تشخیص ندهد و کمتر عکس العمل نشان دهد. تحقیقات نشان داد که 70% بچه هایی که به تخم مرغ حساسیت دارند می توانند بیسکوئیت و کیک هایی که در آن تخم مرغ بوده را بدون مشکل مصرف نمایند.
در این نوع حساسیت نیازی نیست که از همه ممواد غذایی مرتبط با تخم مرغ پرهیز کنید، به دلیل اینکه حرارت می تواند در آلرژی که به دلیل پروتئین است، تغییر ایجاد کند. این کار باعث می گردد سیستم ایمنی شما دیگر آن را مضر تشخیص ندهد و کمتر عکس العمل نشان دهد. تحقیقات نشان داد که 70% بچه هایی که به تخم مرغ حساسیت دارند می توانند بیسکوئیت و کیک هایی که در آن تخم مرغ بوده را بدون مشکل مصرف نمایند.
اما این مورد برای همه یکسان نیست و ممکن است حتی خوردن تخم مرغ پخته در افراد مختلف عواقب مختلف ایجاد کند بنابراین در این صورت حتما باید با پزشک معالج مشورت کنید.
بادام زمینیحساسیت به بادام زمینی مانند حساسیت به دانه های درختی، بسیار رایج است و می تواند منجر به واکنش های بسیار شدید و حتی کشنده گردد. افرادی که به بادام زمینی حساسیت دارند اغلب نسبت به آجیل های درختی هم واکنش نشان می دهند.
دلیل حساسیت به بادام زمینی هنوز معین نشده است اما افرادی با پیشینه خانوادگی اغلب در معرض ابتلا به این آلرژی غذایی قرار دارند. قبلا تصور می شد آشنا کردن نوزادان با بادام زمینی به وسیله تغذیه با شیر مادر باعث ایجاد مراحل اولیه آلرژی در افراد است اما امروزه تصور بر این است که بلعکس این کار می تواند در مصون شدن آن ها موثر باشد.
این آلرژی در 4-8 درصد بچه ها و 1-2 درصد بزرگسالان دیده می گردد. این حساسیت غذایی در 15-22 درصد بچه ها تنها تا دوران نوجوانی ادامه پیدا می نماید.
حساسیت به بادام زمینی مانند سایر حساسیت های غذایی به وسیله آنالیز سابقه بیمار، کنترل مواد غذایی مصرفی، تست پوستی و آزمایش خون تشخیص داده می گردد.
در حال حاضر موثرترین راه عدم استفاده از بادام زمینی و هرگونه فراورده و ماده غذایی حاوی آن است. با این حال امروزه درمان های تازه برای بچه ها مبتلا به حساسیت بادام زمینی درحال آنالیز است که در آن برای حساسیت زدایی یه آن ها مقادیر بسیار کمی از ماده تحت نظارت دقیق پزشک داده می گردد.1
محصولات گلوتنگلوتن پروتئین موجود در جو، گندم و چاودار است و باید از مصرف آن در کسانی که از بیماری سلیاک رنج می برند، اجتناب گردد. حساسیت به گلوتن می تواند دلیل بروز علائم سندرم روده تحریک پذیر در بعضی افراد گردد. علاوه بر این، گلوتن با طیف گسترده ای از مسائل بهداشتی و رفتاری همراه است.
ذزتتا حدودی غیر معمول است که آلرژی به ذرت هنوز هم می تواند شدید باشد. اگر شما به ذرت حساسیت دارید، مصرف تمام اشکال ذرت پخته شده، خام و یا آرد بایدقطع گردد. کالج آمریکایی آلرژی، آسم و ایمونولوژی اعلام نموده که شناسایی آلرژی به ذرت به دلیل واکنش های مشابه در کسانی که به دانه ها آلرژی دارند سخت است.
سویادر فهرست آلرژن های قوی برای بچه ها است. مانند ذرت، سویا نیز در بسیاری از محصولات غذایی یافت می گردد بنابراین هنگام خرید محصولات باید به برچسب آنها به دقت توجه کرد.
گوشت قرمزآلرژی به گوشت مانند گوشت گاو، نادر است و شناسایی می تواند سخت باشد. این حساسیت ها معمولا به نوعی قند در گوشت به نام آلفا گالاکتوز نسبت داده می گردد. اگر شما به یک نوعی از گوشت حساسیت دارید ممکن است به دیگر گوشت ها نیز حساسیت داشته باشید. با توجه به تحقیقات علائم حساسیت به گوشت ممکن است سه تا شش ساعت پس از خوردن غذا رخ ندهد. گرمایش و پخت و پز گوشت ممکن است خطر واکنش را کاهش دهد.
میوه های خشکعامل ایجاد آلرژی به میوه های خشک سولفیت مانند (دی اکسید گوگرد) است که برای نگهداری یک گروهی از غذاها استفاده می گردد. در اتحادیه اروپا، فراوری نمایندگان ملزم به برچسب بر روی مواد غذایی بسته بندی شده دارای سولفیت هستند. اگر شما آلرژی یا حساسیت به سولفیت دارید ممکن است هنگام مصرف سرکه، میوه ها و سبزیجات خشک و بعلاوه میوه ها و سبزیجات کنسرو شده، یخ زده، انواع ادویه و فلفل نیز دچار حساسیت شوید.2
گندمگندم در انواع غذاها از قبیل نان، غلات و پیتزا، حتی در کچاپ و بستنی نیز یافت می گردد و می تواند باعث درماتیت، التهاب مجاری تنفسی و آنافیلاکسی گردد.
آجیل هاآجیل هایی مثل بادام، پسته، آجیل برزیلی، گردو، بادام هندی و فندق یکی از علل اصلی واکنش های آنافیلاکتیک در میان همه آلرژی های غذایی هستند. آجیل ها به عنوان چاشنی یا جز اصلی در غذاها استفاده می گردد.
ماهیآلرژی به ماهی در افراد مبتلا، عمدتا بزرگسالان تا آخر عمر باقی می ماند و علائمی مانند خارش، درماتیت، سختی در تنفس را ایجاد می نماید.3
پی نوشت:
1.www.kalleh.com
2.www.hamshahrionline.ir
3.www.namnak.com
منبع: راسخون