راز ساحل کله قندی چیست؟ - وبلاگ آقای رضایی

به گزارش وبلاگ آقای رضایی، طبیعت بزرگ ترین هنرمندی است که می توانیم از آن به عنوان خالق آثار هنری خارق العاده یاد کنیم. طبیعت در بعضی از سواحل، پدیده نایابی به نام ساحل کله قندی خلق می نماید که هنوز هم انسان دلیلی برای تشکیل این کله قندها نیافته است.

ساحل کله قندی یکی از عجیب ترین شکل هایی است که طبیعت در لبه ساحل به وجود آورده است. الگوهای که از یک قوس رو به بالا و بعد یک قوس رو به پایین تشکیل شده و در امتداد ساحل با شکلی یکسان تکرار شده اند. امتداد این قوس ها با شیب ملایم به سمت دریا است.

قله کله قند مملو از مواد رسوبی با دانه های درشت است و قسمت مداخلی و خارج از امتداد کله قند مواد رسوبی سبک تر را شامل می گردد. این پدیده در سواحلی که دارای مواد رسوبی سنگین در خاک ساحل دارند بیشتر از سایر سواحل دیده می گردد، اما در خط سواحلی که خاک با میزان مواد رسوبی متفاوت و ریزتر هم این پدیده ممکن است اتفاق بیفتد. این پدیده در برترین حالت روی سواحل شیب دار با موج هایی بدون شکست و در امتداد زاویه مناسب با ساحل باشند، تشکیل می گردد.

در حالی که روشن است که نوع زمین ساحل باعث ایجاد موج های کله قندی می گردد، اما هنوز علت علمی برای به وجود آمدن اشکال خاص کله قندی کشف نشده است؛ اما از شواهد معلوم است که این الگوی تکراری از یک کله قند کوچک آغاز شده و در امتداد ساحل توسعه یافته است. زمانی که موجی به سمت ساحل کشیده می گردد در اثر وجود الگوی خاص مجبور است که به دو شاخه و در امتداد ساحل به شاخه های مختلف تقسیم گردد. زمانی که موج به خط ساحلی می خورد از سرعتش کاسته می گردد و رسوبات معلق در آب، در قله های کله قندی آغاز به ته نشینی می نمایند. با بازگشت موج به سمت دریا مقداری از رسوبات ساحل را می شورد و در خود مخلوط می نماید. در راه بازگشت به دریا موج برگشتی با موج جدیدی روبرو می گردد.

بدین ترتیب با تشکیل شدن یک کله قند، رسوبات سنگین در قله کله قند ته نشین خواهند شد و رسوبات سبک تر به پایین دست کله قند کشیده می شوند و کله قند به مرور زمان آغاز به قد کشیدن می نماید. این پدیده باعث می گردد که کله قندها در صورتی که بزرگ تر نشوند، شکل خودشان را برای مدت ها حفظ نمایند. اگر موجی به ساحل نرسد، خط مستقیمی در میانه کله قند و در امتداد رأس کله قند به دریا دیده می گردد که همان مواد سنگین رسوبی هستند و کناره این خط با ارتفاع پایین تر شامل موادی با رسوبات سبک تر است که به مرور زمان شسته و دوباره جایگزین شده اند.

کله قندهای معمولی چند متر بیشتر طول ندارند، اما کله قندهایی با طول 60 متر هم می تواند در خط ساحلی به وجود آید. موضوع آغاز کله قندهای ساحلی حداقل در پنجاه سال گذشته موضوعی مجذوب کننده و کشف نشده برای محققان بوده است. سؤال این است که آیا این الگوهای همان طور که در بالا شرح داده شد، از طریق موج های پایایی که همواره به ساحل می رسند، ساخته شده و از طریق موج های لبه دار، این الگوها روی خط ساحلی توسعه یافته است یا اولین کله قند در این نوع سواحل ابتدا به خودی خود و به دست طبیعت ساخته می گردد. بیشتر تحقیقات صورت گرفته، نظریه دوم و خود به خودی بودن این پدیده را تصدیق می نماید. این اولین باری نیست که یک پدیده خود به خودی در طبیعت صورت می گیرد و بیشتر الگوهای پیچیده در ژئوفیزیک، شیمی، فیزیک، زیست شناسی و جامعه شناسی همگی خود به خودی هستند.